Sosyoloji doktora programı, sosyolojinin temel prensipleri, teorileri ve yöntemleri üzerine yoğunlaşan bir lisansüstü eğitim programıdır. Bu programın amacı, öğrencilerin sosyoloji alanında yüksek düzeyde uzmanlık kazanmalarını ve bağımsız araştırma yapabilmelerini sağlamaktır.
Sosyoloji doktora programı genellikle 3-5 yıl sürer ve dersler, seminerler ve araştırma çalışmalarından oluşur. Programda, öğrenciler sosyolojik araştırma yöntemleri, sosyoloji teorileri, sosyal yapı ve sosyal değişim gibi konuları öğrenirler.
Doktora programının önemli bir parçası, öğrencilerin bağımsız araştırma yapmalarıdır. Öğrenciler, genellikle programın son yıllarında, kendi araştırma projelerini geliştirir ve bu projeleri tamamlamak için uzman danışmanlarının yönlendirmesiyle bir tez yazmaya başlarlar.
Sosyoloji doktora programına kabul edilmek için en az yüksek lisans derecesi gereklidir.
Sosyoloji doktora programlarına başvurmak isteyen öğrenciler, ayrıca programın kabul koşullarına uygun bir akademik geçmişe, iyi bir not ortalamasına, sahip olmalıdır. Başvuru süreci ve gereklilikleri üniversitelere göre değişebilir, bu nedenle hangi koşulların geçerli olduğunu öğrenmek için ilgili eğitim danışmanları ile iletişime geçebilirler.
Sosyoloji doktora programları, öğrencilere sosyolojik teorileri, yöntemleri ve araştırma alanlarını anlamalarını sağlayan çeşitli derslerden oluşur. Programlar genellikle teorik dersler, metodoloji dersleri ve seçmeli derslerden oluşur. Ayrıca, öğrenciler genellikle bir tez olarak sunmaktadırlar.
Sosyoloji doktora programları, öğrencilere disiplinler arası bir yaklaşım sunabilir ve sosyolojinin diğer disiplinlerle olan ilişkilerini ele alabilir. Programlar ayrıca, sosyal değişim, kültür, toplumsal eşitsizlik, cinsiyet, ırk, sınıf, küreselleşme, politika ve diğer sosyolojik konuları ele alabilir.
Ayrıca, öğrenciler genellikle zorunlu dersler alır ve bu dersler sosyal bilimlerdeki diğer alanlarla ilgili olabilir. Öğrenciler ayrıca seminerler hazırlar, araştırma projeleri üzerinde çalışırlar ve doktora tezlerini hazırlarlar.
Sosyoloji doktora programı öğrencilerinin, mezun olduklarında belli yeterliliklere sahip olmaları beklenir. Bu yeterlilikler, öğrencilerin sosyoloji alanında üst düzey bir araştırmacı olarak çalışabilecekleri seviyeyi ifade eder. Bu yeterlilikler, sosyoloji alanındaki temel bilgi, beceri ve yetkinlikleri içerir ve şunları içerebilir:
-
Teorik Yeterlilik: Öğrencilerin, sosyolojinin temel teorik yaklaşımlarını anlamaları ve bu teorileri uygulayabilmeleri beklenir. Bu, sosyolojinin farklı alanlarına ve sorunlarına uygulanabilir.
-
Metodolojik Yeterlilik: Öğrencilerin, sosyolojik araştırma yöntemlerini anlamaları ve bu yöntemleri uygulayabilmeleri beklenir. Bu, niteliksel ve niceliksel araştırma yöntemlerini kapsayabilir.
-
Araştırma Yeterlilik: Öğrencilerin, bir araştırma projesi tasarlama, yürütme ve raporlama becerilerine sahip olmaları beklenir. Bu, özgün ve önemli araştırmalar yapabilme yeteneğini de kapsayabilir.
-
Konulara Hakimiyet: Öğrencilerin, sosyolojik konulara hakimiyetlerini göstermeleri beklenir. Bu, sosyal değişim, toplumsal eşitsizlik, kültür, cinsiyet, ırk, sınıf, küreselleşme, politika ve diğer sosyolojik konuları kapsayabilir.
-
Yayın Yeterliliği: Öğrencilerin, sosyolojik araştırmalarını akademik dergilerde yayınlayabilecek seviyede yazma ve sunma becerilerine sahip olmaları beklenir.
Bu yeterlilikler, sosyoloji doktora programlarının amaçlarına göre değişebilir ve üniversiteler arasında farklılık gösterebilir. Ancak, her sosyoloji doktora programı öğrencilerin bu temel yeterlilikleri elde etmesini hedefler.
Sosyoloji doktora programı mezunları, birçok farklı sektörde istihdam edilebilirler. Bu sektörler arasında üniversiteler, araştırma kurumları, hükümet kurumları, sivil toplum kuruluşları, özel sektör şirketleri ve medya kuruluşları yer alır. Sosyoloji doktora programlarından mezun olan öğrenciler, genellikle şu tür işlerde çalışırlar:
Özel Sektör Pozisyonları: Sosyoloji doktora programı mezunları, özel sektör şirketlerinde insan kaynakları, pazarlama, araştırma ve geliştirme gibi pozisyonlarda çalışabilirler. Bu pozisyonlar, sosyal bilimlerin uygulanması ve işletme stratejileri üzerinde çalışma gibi görevleri içerir.
Sosyoloji doktora programı mezunları, işletme, hukuk, tıp, kamu politikaları, psikoloji ve diğer disiplinlerle ilgili işlerde de çalışabilirler. Bu nedenle, sosyoloji doktora programı mezunlarına geniş bir iş imkanı yelpazesi sunulmaktadır.
Öğrencilerin aldığı eğitim ve kazandığı yeterlilikler, çalışma olanaklarına erişebilmeleri için önemli bir faktördür. Ancak, öğrencilerin yaşadıkları ülkelerin yasaları, düzenlemeleri ve ekonomik koşulları, istihdam olanaklarını etkileyen diğer faktörlerdir. Ayrıca, istihdam olanakları, her zaman değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle, öğrencilerimizden, kendilerini istihdam piyasasına hazırlarken, sektördeki gelişmeleri ve değişimleri takip etmelerini, iş başvuruları için gereken belgeleri hazırlamalarını ve kendi yeteneklerini geliştirerek rekabet güçlerini artırmalarını öneriyoruz.
Özetle, öğrencilerimizin aldıkları eğitim ve kazandıkları yeterlilikler, istihdam olanaklarına erişimleri için önemli bir faktördür. Ancak, çalışma alanlarındaki koşulların ve yasal düzenlemelerin değişkenliği nedeniyle, öğrencilerimizin kendilerini sürekli olarak geliştirerek ve sektörel gelişmeleri takip ederek, istihdam olanaklarına erişimlerini kolaylaştırmaları gerekmektedir.
Öğrencinin derslerdeki başarısı, dönem içi notları ile dönem sonu sınav notunun birlikte değerlendirilmesi ile belirlenir.
Dönem içi notları, küçük sınavlar (quiz), ara sınav notu ve derse bağlı olarak ödevlere, uygulamalara, pratik çalışmalara verilen notlardan oluşur. Kredili sistemde dönem içi ve dönem sonu değerlendirmelerin türü ile (sınav, ödev, uygulama ve benzeri) ağırlıkları, dersi veren öğretim elemanı tarafından dönemin ilk iki haftası içinde ilgili bölüm başkanlığına bildirilir ve ilgili öğretim birimi yönetimi tarafından öğrencilere duyurulur. Son değerlendirme, o dersi alan tüm öğrencilerin genel başarı düzeyi de gözönüne alınarak, dersi veren öğretim elemanınca aşağıdaki harf notlarından birisi ile belirlenir.
Dönem içi verilen ödev çalışmalarının dönem sonu notuna etki oranı %40 iken, dönem sonu final sınavlarının dönem sonuna etkisi %60 oranındadır.
Mezuniyet Koşulları şu şekildedir;
- Programdaki tüm dersleri başarmış olması,
- FF notunun olmaması,
- Her ders için minimum CB ve üstü not alması,
- 60 kredi ders aşaması, 60 kredi tez aşaması olmak üzere 240 AKTS kredisini sağlaması,
- Lisansüstü Eğitim Enstitüsü tarafından verilmiş olan "Tez Yazım Kılavuzu"na uygun en az 40.000 kelimeden oluşan tez çalışmasını sunması ve gerekli görülen hallerde bu tez çalışmasını savunması,
- Sunulan tez çalışmasında kabul edilen maksimum intihal oranı olan %30 altı oranda tez çalışmasını sunması,
- Türkçe onay alan tez çalışmasının İngilizce olarak teslimi.